Over auteursrecht en gebruiksrecht - Buro Jung

Kan ik de open bestanden krijgen? En kan ik de foto ook elders toepassen?

Soms krijgen we wel eens de vraag om digitale bronbestanden, of ‘open bestanden’ toe te sturen (indesign, illustrator, photoshop, etc.). Hetzelfde geldt voor fotografie en illustraties die wij zelf maakten, lieten maken of aankochten.

Het is begrijpelijk dat deze vragen worden gesteld. Ze zijn echter niet zo gemakkelijk, of beter: naar tevredenheid, te beantwoorden. Ons antwoord is dat wij in de regel nooit bron- of open bestanden afgeven, en dat geldt in principe ook voor beeldmateriaal waarop regels vanuit auteurs- en gebruiksrecht van toepassing zijn.

Waarom geven we geen open bestanden af (en zou u deze ook beter niet willen ontvangen)?
Ten eerste hebben wij te maken met de wet- en regelgeving rond auteurs- en gebruiksrecht. Het auteurs- en gebruiksrecht regelt in principe dat u als opdrachtgever krijgt waar u recht op heeft, en dat dat recht wordt beschermd. Dit recht betreft het gebruik van het ontwerp en het bestand om de afgesproken toepassing te realiseren, zoals drukwerk, in een website, een online magazine, social media, etc. Buro Jung, en eventuele projectpartners, behouden het auteursrecht en geven het recht tot gebruik af. Zoals een kunstschilder wel het doek afgeeft, maar niet de verf en de kwasten.

Minstens zo concreet is het argument dat wij nogal eens foto’s gebruiken waarop mensen herkenbaar zijn afgebeeld. Daar hebben we dan – in het kader van privacy(wetgeving) – uitdrukkelijk toestemming voor gekregen. Die toestemming beperkt zich tot het overeengekomen gebruik. Wanneer deze beelden toch onverhoopt elders worden toegepast, kunnen wij zeer in verlegenheid worden gebracht.

Daarnaast geldt dat in veel van onze producties gebruik wordt gemaakt van foto’s, illustraties van derden, zoals van een video- of fotograaf, een illustrator of vanuit een beeldbank. Hieraan zijn vaak strikte afspraken voor gebruik verbonden, die bij ander gebruik, bijvoorbeeld door u als opdrachtgever, tot vervelende situaties (claims) kunnen leiden. Buro Jung is ervoor om u daarvoor te behoeden.

We hebben daarnaast ook zachtere argumenten, zoals dat wij de waarde van uw communicatie willen borgen. Als wij de kwaliteit van ons werk niet kunnen bewaken, is het risico groot dat dit snel aan kracht inboet, bijvoorbeeld omdat voorbijgegaan wordt aan de strategische of creatieve uitgangspunten. En wat te denken van de zorgvuldige (foutloze en verzorgde) uitvoering van uitingen? U heeft ons toch eerder ook ingehuurd vanwege onze professionaliteit?

Tot slot telt ook dat we graag controle houden op de kwaliteit van ons werk. Daar staat of valt onze reputatie mee. Door open bestanden niet af te geven, beschermen we onszelf als makers en kunnen we trots blijven op wat we voor u hebben gemaakt. En dat motiveert ook op langere termijn tot het beste werk, nietwaar?

Maar ik heb er toch voor betaald?

Jawel, en als u na het bovenstaande nog met ons in overleg wilt over het gebruik van bronbestanden, bent u van harte welkom. Er zijn wellicht toch mogelijkheden om op uw wens of behoefte in te spelen zonder dat dit strijdt met de bovenstaande argumenten.

Haarlem, 5 januari 2022